پيشگيري از خودكشي در نوجوانان

ميزان اقدام به خودكشى نوجوانان در سال هاى اخير بالا رفته است، در آمريكا خودكشى سومين علت مرگ در بين نوجوانان است . ميزان خودكشى منجر به مرگ در سنين زير 12 سال بسيار نادر است، بچه هاى كوچك از طرح ريزى واقع گرايانه براى خودكشى و انجام دادن آن ناتوان هستند . به نظر مى رسد ناپختگى شناختى نقشى محافظتى در مقابل خودكشى كودكانى دارد كه آرزوى مرگ مى كنند، ولى در دوره ى نوجوانى و پس از بلوغ ميزان خودكشى بيش تر مى شود.

به ويژه ميزان خودكشى منجر به مرگ نيز در نوجوانان بيش تر شده است. افزايش ميزان خودكشى در سن نوجوانى نشان مى دهد كه نوجوانان فشار بيشترى را تجربه مى كنند، يا توان مقابله ى كم ترى دارند، همچنين تصور مى شود ميزان فزاينده  آمار خودكشى بازتاب تغييرات محيط اجتماعى، تغيير نگرش نسبت به خودكشى و فراهم شدن فزاينده ى وسيله ى خودكشى است.
سست شدن پيوندهاى عاطفى در خانواد ه ها و جوامع معاصر و افزايش فشارهاى خانوادگى و اجتماعى براى كسب موفقيت هاى تحصيلى و شغلى، از جمله عوامل مهمى هستند كه در ميزان بالاى استرس و افزايش ميزان خودكشى در نوجوانان نقش دارد.
عوامل مختلفى مى تواند زمينه ساز خودكشى باشد، عواملى نظير شكست در تحصيل، اختلاف حاد با والدين،از دست دادن والدين، طرد شدن توسط يك دوست، به هم خوردن غير مترقبه ى يك نامزدى، ترس از بيمارى جسمى يا روانى. اين ها همگى عواملى است كه ممكن است اقدام به خودكشى را تسريع كند.

خصوصيات همگانى در نوجوانانى كه خودكشى مى كنند ناتوانى آنان در يافتن راه حلى براى مسائل و فقدان راهبردهاى مقابله اى براى مدارا كردن با عوامل استر س زا و اضطرا ب آور است . ميزان خودكشى در مبتلايان به اختلالات روانى بالاست، متداو ل ترين اختلال مستعدكننده ى خودكشى افسردگى است. هم چنين عواملى چون مصرف مواد مخدر و الكل، سابق ه ى اقدام به خودكشى، رفتار ضداجتماعى يا پرخاشگرانه، آسيب هاى روانى و سابقه ى خانوادگى خودكشى در اين خصوص دخيل است.
خودكشى هاى دسته جمعى در بين نوجوانانى كه ه م ديگر را مى شناسند يا به يك مدرسه مى روند گزارش شده است . رفتار خودكشى ممكن است اقدا م هاى مشابهى در گروه همتاها از طريق همانندسازى به وجود آورد كه به آن ها خودكشى تقليدى مى گويند. در واقع ممكن است نوجوان اقدام به خودكش ى شخص قبلى را الگوى خود قرار بدهد . هم چنين درج خبر يك خودكشى در مطبوعات و پرداختن مفصل به آن هم مى تواند روى ميل بعضى از نوجوان ها براى اقدام به خودكشى تأثير بگذارد.
برخى عوامل نيز تسهيل كننده ى اقدام به خودكشى است، به ويژه در دسترس بودن ابزار خودكشى نقش مهمى دارد . دسترسى به اسلحه ى گرم عامل تسهيل كننده ى مهمى براى خودكشى (به ويژه در پسرها ) است .
دسترسى به مواد مسموم كننده (به ويژه در دخترها) مى تواند خودكشى را تسهيل كند.
خلاصه اي ن كه نوجوانانى كه دست به خودكشى م ى زنند، به طور معمول زمين ه اى طولانى مدت از عدم ثبات و ناسازگارى در خانواده دارند، نظير:
- اختلاف با اعضاى خانواده و دوستان
- طرد شدن از طرف خانواده
- از دست دادن والدين (به ويژه قبل از 13 سالگى)
- رفتار پرخاشگرانه توسط والدين
- و...
اين مسائل به احساس گسستگى منجر مى شود و آن ها نمى توانند با والدين و دوستان رابطه ى خوبى برقرار كنند يا از آ ن ها كمك بخواهند، در نتيجه منزوى، مأيوس و نااميد م ى شوند و در نهايت اقدام به خودكشى مى كنند.

منبع:كتاب " مشكلات نوجوانان: راهنماي والدين براي رفتار با نوجوانان" . تأليف دكتر شاهرخ اميري. انتشارات قطره

لینک های مرتبط: عوامل خودکشی در نوجوانان